قفقاز منطقه‌ای است در شمال غرب ایران و بین دو دریای خزر و دریای سیاه. ارمنستان و گرجستان و آذربایجان کشورهای منطقه قفقازند و بخشی از ایران و روسیه هم جزئی از قفقاز به حساب می‌آیند.
سه کشور ارمنستان، گرجستان و آذربایجان تا زمان مظفرالدین شاه زیر بیرق ایران قاجاری قرار داشتند و بعد از قرارداد های گلستان و ترکمنچای به روسیه تزاری ملحق شدند. جالب است برایم که در این منطقه نسبتاً کوچک سه ملت زندگی می‌کنند که از نظر زبان و فرهنگ و سنن کاملاً متفاوت هستند و هر کدام یک هویت تاریخی مجزا دارند. همین موضوع از سال‌های گذشته مرا مشتاق دیدار از این منطقه و به خصوص کشور ارمنستان می‌کرد؛ آخر ارمنی ها هزاران سال است که در همان حدود زندگی می‌کنند و اولین کشور مسیحی تاریخ هستند؛ زبانی منحصر به فرد دارند و خطی مخصوص زبان ارمنی اختراع کرده‌اند که قدمت زیادی دارد. مردم ارمنی در ایران هم افرادی سرشناس و عمدتاً فرهیخته هستند و تمامی این موارد مرا ترغیب می‌کرد که بدانم در سرزمین مادری این ملت چه می گذرد.
ارمنستان کشوری است محصور در خشکی و با چهار کشور ایران گرجستان آذربایجان و ترکیه هم مرز است. گرچه مرزهای آن با دو کشور آخر بسته‌اند و فقط از طریق ایران و گرجستان مبادلات تجاری دارد. ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر منطقه مورد اختلاف قره‌باغ در آتش بسی ناپایدار قرار دارند که جنگ و قتل عام هایشان از دهه ۹۰ میلادی و پس از استقلال آغاز شد و داستان‌هایی مفصل برای گفتن دارد. مرزهای ارمنستان و ترکیه هم به دلیل نسل کشی دولت عثمانی بر علیه ارامنه در اوایل قرن بیستم و اختلافات جاری بین دو کشور بسته‌اند. به سفر بازگردیم؛ جایی که روز قبل حرکت کوله پشتیم را آماده کرده بودم و هفته ها قبل از آن هم به برنامه‌ریزی و جمع آوری اطلاعات و دانستن هر چه بیشتر از اتحاد جماهیر شوروی سابق گذرانده بودم.
ادامه مطلب
درباره این سایت